Şarkılar belli bir dinlenmeye sayısına ulaştıktan sonra altın, elmas, platinum gibi sertifikalar ile ödüllendiriliyor. Hatta çok daha fazla dinlenenlerde 5x Platinum vs gibi ibareler de görmüşsünüzdür. Peki RIAA tarafından verilen bu sertifikalar tam olarak ne anlama geliyor ve sanatçıların bu sertifikaları elde etmesi için ne kadar dinlenmesi gerekiyor?
Bunun gibi soruların cevabını birçok dinleyicinin tam manasıyla bilmediğini fark ettim ve dilimin döndüğü kadarıyla açıklamak istedim.
Recording Industry Association of America (RIAA)
Sertifikalar öncesinde bu sertifikaların geldiği kurumu kısaca tanıtayım. Recording Industry Association of America veya Türkçe çevirisiyle Amerika Kayıt Endüstrisi Birliği, 1952 yılında müzisyenlerin telif hakkı takiplerinin yapılması, müzik sektöründeki sendikalarla görüşülmesi, plak endüstrisi ile hükümet regülasyonlarının araştırılması gibi misyonlarla kurulmuştu.
Yıllar içinde görev tanımı elbette ki değişen RIAA, kendi web sitesinden güncel misyonlarını şu şekilde özetliyor:
- Sanatçıların fikri mülkiyet haklarını korumak.
- Müzik endüstrisi hakkında araştırmalar yapmak.
- İlgili kanunları, düzenlemeleri, politikaları izlemek ve gözden geçirmek.
Merkez binası Washington, D.C.’de bulunan RIAA, ABD’de yasal olarak satılan tüm kayıtlı müziğin yaklaşık %85’inin oluşturulmasında, üretilmesinde ve/veya dağıtılmasında aktif rol aldığını söylüyor.
2019 yılından beri Mitch Glazier tarafından yönetilen RIAA’nın yönetim kurulunda Universal Music, Warner Music, Sony Music Entertainment, Interscope Geffen A&M vb. birçok saygın müzik şirketinin temsilcisi yer alıyor. RIAA toplamda 1600 üye plak şirketini temsil ediyor, ki bu da Amerika müzik endüstrisinin %90’ına tekabül ediyor.
Sertifika sistemi
1958 yılında RIAA, satış sayılarında başarı yakalayan albüm ve şarkılar için bir ödül sistemi oluşturma kararı verdi. İlk başta sistem şu şekilde işliyordu: 1 milyon tane satılan şarkı Gold (Altın) sertifikası elde ederken, bir albümün de Gold sertifikası elde etmesi için toplamda 1 milyon dolar değerinde satılması gerekiyordu. 1975’te 500 bin adet satılmak da bir albümün Gold sertifikası alması için geçerli bir sebep sayıldı.
Albüm ve şarkı satışlarındaki artış sonrası 1976 yılında Gold’un üstüne Platinum sertifikası getirildi ve kuralları şöyle belirlendi: Şarkılar için 2 milyon, albümler için ise 1 milyon satış. Gold sertifikası ise bu sayıların yarısıydı.
1984’te oyunda artık yeni bir sertifika vardı: Multi-Platinum. Şartları Platinum sertifikasının 2 katı şeklindeydi.
1989’da single satışlarındaki düşük veri sonrası 500 bin satışın Gold, 1 milyon satışın ise Platinum sertifika için yeterli olacağı açıklandı. 1999’da satışlardaki patlama sonrası RIAA, yeni sertifikası Diamond (Elmas) ‘ı duyurdu ve albüm-şarkı fark etmeksizin 10 milyon satış şartı koştu.
2004 yılına gelindiğinde RIAA, kataloğuna dijital sayımı da ekledi ve müzik endüstrisi için yeni bir çağ başlamış oldu. 2013 yılında Spotify gibi streaming platformlarının müzik sektörü içinde iyiden iyiye söz sahibi olmasıyla RIAA, yeni tanımlamalar yapmak zorunda kaldı. 2016 yılından itibaren geçerli olan kurallar şu şekilde:
Şarkılar: Gold (500 bin satış), Platinum (1 milyon satış), Multi-Platinum (2 milyon satış), Diamond (10 milyon satış)
Dijital ortam için sayımlar ise 1 satın alma 1 satış ve 150 dinlenme/izlenme de 1 satış olarak sayılıyor.
Albümler: Gold (500 bin satış), Platinum (1 milyon satış), Multi-Platinum (2 milyon satış), Diamond (10 milyon satış)
Albümler için dijital sayımlarda 1 satış 3 yol ile sağlanabiliyor: Albümün dijital veya fiziksel olarak satın alınması, albümden 10+ şarkının indirilmesi, albüm içerisinde 1500 dinlenme/izlenme olması.
RIAA tarihindeki en başarılı sanatçılardan da bahsetmeden bitirmek istemiyorum yazıyı. Toplam sertifikaya göre bir sıralama yapılmış RIAA’nın web sitesinde. Albüm ve single listeleri oldukça farklı. Bunun nedeni az önce açıkladığım gibi. Dijitale geçiş sonrası albüm satın alma sayıları oldukça düşük ve single stream’i de bir o kadar yüksek.
Örnek vermek gerekirse; Led Zeppelin’in en iyi dönemlerinde sattığı albüm kadar Drake’in günümüzde albüm satması imkansızken, Drake’in aldığı stream sayılarını Led Zeppelin grubu hayal bile edemezdi. Sıralamaları vermeden önce bu ön bilgilerin aklınızda bulunmasını tavsiye ederim.
Albüm satışına göre en başarılı sanatçı listesinin tepesinde belki de Drake‘le beraber RIAA tarihinin en başarılı grubu The Beatles yer alıyor. The Beatles toplamda 183 milyon sertifikaya sahip. Onları 157 milyonla Garth Brooks, 146.5 milyonla Elvis Presley ve 120 milyonla Led Zeppelin takip ediyor. Listenin ilk 30 isminin rap dünyasıyla pek ilgisi olmadığını söylemek lazım. Her ne kadar 90’larda rap albümleri yüksek sayıda satış sayılarına ulaşsa da fiziksel albüm satışlarının en yoğun olduğu dönemde rap müzik dünyanın en çok dinlenen müziği değildi. Listedeki ilk rapçi 46.5 milyon sertifika ile Eminem.
Single listesine geldiğimizde ise çok farklı bir durum karşılıyor bizi. Drake, açık ara önde götürdüğü listede 163.5 milyon sertifikaya sahip. Onu 138 milyonla Rihanna, 134 milyonla Taylor Swift, 108 milyonla Kanye West ve 107.5 milyonla Eminem takip ediyor.
Kaynaklar: Wikipedia & RIAA resmi web sitesi
