Gospel müzik, aslında temelde Hristiyan müziğinin bir janrası. Kilise müziği olarak da anlatılabilir en basit şekilde. Temelleri 17. yüzyılın başlarına kadar dayanan bu köklü müzik, terim olarak ise ilk kez 1874’te ortaya çıkıyor. George F. Root, William Howard Doane gibi şairler gospel müziğin ilk temsilcileri olarak kabul edilir. İlk örnekleri kilisede ayakkabıların yere vurulması ve alkış seslerinin üzerine genellikle güçlü kadın vokallerle oluşmuş.
Radyonun evlere girmeye başladığı 1920’lere kadar gospel müziği hayatına sadece kilisede devam ediyor. Radyonun oyuna girmesiyle yayılmaya ve kendi içinde farklı dallara bölünmeye başlayan gospel müzik, 2. Dünya Savaşı sonrası dönemde konserlerde de kendine yer bulmaya başlıuot. Önce güney gospeli, geleneksel siyahi gospeli gibi alt-janralara bölünen gospel müziği daha sonradan diğer müzik türlerinde de yer alır olmuş.
Gospel müziğinin bizi ilgilendiren kısmı olan hip-hop ile ilişkisine geçmeden önce Ray Charles‘ı da anmak gerekiyor diye düşünüyorum. Tarihin en iyi piyanistlerinden ve müzisyenlerinden olarak anılan Ray Charles, asıl olarak soul müziğin temsilcilerinden olsa da gospel ile de yakından ilgilenmiştir.
Ancak Ray Charles, gospel müzik hakkında konuşurken cinsel istekleriyle benzetme yapınca ortalık karışmış o dönem. Gospel müziğin kiliseden çıkmış kutsal bir müzik olduğunu ve böyle sözlerin yazılmasının günah olduğunu savunan azımsanmayacak büyüklükte bir kitle, Ray Charles’ı yoğun şekilde eleştirmiş.
Gospel müzik, tabii ki hip-hop kültürünün içinde de yer aldı, alıyor ve alacak. Dinine derinden bağlı ve Tanrı sevgisini diğer insanlar ile de paylaşmak isteyen rap sanatçıları, şarkılarında gospel müziğinin elementlerini geçiriyor.
Geçmişten beri bunun örnekleri fazlaca olsa da Kanye West, geçtiğimiz yıl JESUS IS KING albümü ile işi başka bir boyuta taşıdı ve tamamen gospel müzikten oluşan bir albüm yayınladı. Kariyeri boyunca gospel müziği ile haşır neşir olan Kanye, JESUS IS KING albümü ile bunu iyiden iyiye perçinledi. Ayrıca Sunday Service Choir isimli bir gospel grubu kuran Kanye, her pazar bu grupla beraber çeşitli şarkıları gospel müziğe uyarlıyor ve klasik Hristiyanlık ibadetlerini gerçekleştiriyor. Sunday Service Choir’ın JESUS IS BORN isimli ilk albümü de geçtiğimiz yıl yayınlanmıştı.
Kanye West, kariyerine bir süre daha gospel müziği üzerinden şekil verecek gibi duruyor. JESUS IS KING albümünün Dr. Dre tarafından prodükte edilmiş remix versiyonu ne zaman geleceğini bilmesek de bir ara gelecek. Söz konusu Kanye West olunca işler her zaman değişebiliyor ama aynı albümde Eminem‘in düetinin de olacağını geçtiğimiz günlerde açıklamıştı. Kanye’ye döneceğiz ama şimdi kasedi biraz geri sarıp, hip-hop tarihinde gospel etkisi ne zaman başlamış ona bakalım dilerseniz.
Kariyerine, Hristiyan rap grubu The Holy Boys‘ta başlayan MC Hammer, gospel rap’i ilk yapan kişi olarak kabul ediliyor. 1988’de çıkardığı Son of the King ile 1990 yılında çıkardığı Pray şarkıları o yıllar için bu alanda verilecek en iyi örnekler olabilir.
İlerleyen yıllarda ara ara bu türü albümlerinde deneyen birçok rap sanatçısı oldu. Birkaç örnek vermek gerekirse; 2Pac-So Many Tears (1995), DMX-Prayer (1998), Lecrae-All I Need Is You (2014), Chance the Rapper-How Great (feat. Jay Electronica & The Lights) [2017].
Kanye West ise kariyeri boyunca Jesus Walks, Ultralight Beam, Fade gibi şarkılarında Hristiyanlık ve Tanrı öğelerini kullandıktan sonra şu anda tamamen bir gospel sanatçısına dönüşmüş durumda. Son çıkardığı Travis Scott düetli Wash Us in the Blood şarkısı da bu türde sayılıyor. Yazının ortalarında söylediğim gibi JESUS IS KING’ın remix versiyonu gelecek, o da sonuçta bu tür bir iş. Ayrıca geçtiğimiz günlerde açıklanan Billboard Müzik Ödülleri adaylıklarında Kanye West, En İyi Rap Sanatçısı veya En İyi Rap Şarkısı gibi ödüllerde aday değilken; En İyi Hristiyan Sanatçı, En İyi Gospel Müziği Sanatçısı, En İyi Hristiyan Müziği Albümü, En İyi Gospel Müziği Albümü, En İyi Hristiyan Müziği Şarkısı, En İyi Gospel Müziği Şarkısı gibi ödüllerin tamamında aday olmuş durumda.
Hatta, En İyi Gospel Müziği Şarkısı ödülünde 5 adaylıktan 4’ünü Kanye West elde etmiş durumda.
